بەپێی هەواڵی کوردپرێس، ڕۆژنامەی "العربي الجدید" دەنووسێت: زۆرینەی فەرمانگە خزمەتگوزاری و ئەمنیەکانی عێراق، لە ئامادەباشیدان بۆ سەرخستنی پرۆسەی سەرژمێری دانیشتوان، کە ساڵانێکی زۆرە چاوەڕوانی ئەنجامدانی دەکرێت.

دواین پرۆسەی سەرژمێری دانیشتوان عێراق ئەنجامی داوە، لە ساڵی (۱۹۹۷) بووە، کە سێ‌ پارێزگاکەی هەرێمی کوردستان، هەولێرو سلێمانی و دهۆک بەشدارییان تیادانەکردووە.

سەرژمێرییەکەی ئەو کاتە دەریخست، ژمارەی دانیشتوانی عێراق (۲۲) ملیۆن هاوڵاتیە، هەر (۱۰) ساڵ جارێک سەرژمێری دانیشتوان لە عێراق بەڕێوەدەچێت.

دەبوو سەرژمێری لە ساڵی (۲۰۰۷)دا ئەنجامبدرێت، بەڵام بەهۆی بارودۆخی ئەمنیەوە، بۆ ساڵی (۲۰۰۹) دواخرا دواتر دە ساڵی تر دواخرا، بەهۆی کێشە ئەمنیەکان و هاتنی رێکخراوی داعش، لە ساڵی (۲۰۱۹)شدا، سەرلەنوێ‌ دواخرا، بەهۆی ناکۆکییە سیاسیەکانی تایبەت بە ناوچە کێشە لەسەرەکان و نەبوونی تەرخانکراوی دارایی و پەتای کۆرۆنا.

ڕۆژی (۲۰و۲۱) ئەم مانگە، سەرژمێری گشتی لە عێراق جێبەجێدەکرێت، بە پشتیوانی سیاسی و حکومی، سەرەڕای تێبینەکانی هەولێر.

بەهۆی ئەوەی ترسیان هەیە دەستکاری ژمارەی هاوڵاتیانی کورد بکرێت لەناوچە سنورییەکانی نێوان حکوومەتی بەغدادو هەولێر، کە بەناوچە کێشە لەسەرەکان ناسراوە، بەڵام لە کۆتایدا بە ئەنجامدانی رازیبوو.

کیفاح مەحموود، ڕاوێژکاری لەسەرۆکایەتی حکوومەتی هەرێمی کوردستان دەڵێت: مەترسی هەبوو لە لە ئەنجامدانی سەرژمێری، بەڵام فەرمانەکانی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق ئەو مەترسیانەی کەم کردەوە.

تەماشای هەندێک فۆرمەکانی سەرژمێریمان کردووە و هیچ مۆرکێکی سیاسی پێوە نەبووە، بەڵکوو ئامانجەکانی بۆ گەشەپێدانن.

هەرێمی کوردستان هەستی بەهیچ مەترسیەک نەکردووە لە بەکارهێنانی سەرژمێری بۆ مەبەستی خراپ، دژی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی هەرێم.

لەشەوی سێشەممە لەسەر چوارشەممەوە، قەدەغەی هاتوچۆ لە عێراق دەسەپێنرێت بۆ ماوەی دوو رۆژ، لەگەڵ رێگەگرتن لە هاتوچۆ لەنێوان شارەکان.

پرسیاری مەزهەب و بیروباوەڕی ئاینی لە خێزان ناکرێت، رێککەوتنی سیاسی کراوە لەسەر ئەوە نەچنە وردەکاری ئەو پرسیارانە پەیوەستن بە تائیفە، ئەوەش دیارترین گرێ بووە کە بەربەستی بۆ ئەنجامدانی سەرژمێری دانیشتوان لە عێراق دروستکردبوو لەدوای ساڵی (۲۰۰۳)وە.

عەلی عریان، بەڕێوەبەری گشتی جێبەجێکاری سەرژمێری دانیشتوان لە عێراق دەڵێت: قۆناغی یەکەمی سەرژمێری کۆتایهاتووە، کە ژماردنی باڵەخانەو زەوی کشتوکاڵی و خانووەکان بوو.

ئێستا لەبەردەم گرنگترین قۆناغین کە سەرژمێری دانیشتوانە، لەپێناو گەیشتن بە ئامانجە گەورەکە، کە خولقاندنی دۆخی گەشەپێدان و دابینکردنی خزمەتگوزارییە.

لای خۆیەوە، عەبدولزەهرە هنداوی، وتەبێژی وەزارەتی پلاندانانی عێراق دەڵێت: عێراق ساڵانە بەڕێژەی (۲.۶%) زیادبونی ژمارەی دانیشتوان بەخۆوە دەبینێت.

بەپێی دواین خەمڵاندنەکان کە لە ساڵی (۲۰۲۳)کراوە، ژمارەی دانیشتوانی عێراق (۴۳) ملیۆن کەسی تێپەڕاندووە، پێشبینی دەکەین لەمساڵدا ژمارەی دانیشتوان گەیشتبێتە (۴۴) ملیۆن کەس.