باقێوە لەنجێ  پۆرە کەوتێ، سیما وەهاری وەشینوو هەورامانیش ئاننەتەر گڕاوی و زەوقاوی کەردەێنە. هەناسێوە ناسک و نەعرەتێوە سازگار و هێمن، بڕێ وەختێ ئەننە نەرم و نیان و هونەرین، ماچی ڕۆحش جە سەرچەمەو (خوڕخوڕەی) سێراو بیەن: (ملشۆڕتەرین وەنەوشەو ئی دەرەیەنا). مشۆم ئی ئەندیشە و خامە چندە نەرم و نیان بۆ؟ وێش وەسفنان بە وەنەوشەی ملشۆڕ. میراسی  ئەچیمنە یانێ سەخاوەت و گەورەیی ویری. بڕێ وەختێنە تۆڕەن، دیارا شاعێر وەنەقۆمیایەکا و حاڵەتە سەڵبیەکێ جە دەروون و کەلامشەنە یاگێ گێرا و ڕۆحی هونەری مەتاوۆ بە نێسبەتوو ڕووداوەکا، بێ موبالات بۆ. تووڕەن، هێڵ و خەتە سوورەکا ماڕۆ، جە ڕەفتاری نورماڵی دوور گنۆوە، ئینەیچ ڕەسالەتوو ئەسڵی  شاعێرین مشۆم بێ باکانە بێوە دەنگ. حەر ئینەن بۆ بایس جیاواز و تایبەت بەرگنێ: (مەرگم پەوە تکۆرە)، ئەننە موسیبەتەکە هاڕاوین، بوەو مەرگیش چەوە مێ. 
دەفتەرێ پەڕ جە ویرەوەری دەورانوو زاڕۆڵەیی، ئا سەردەمە  پاک و بێگەردە، ئا سیمایە لیپانلیپ جە حەزێ  تاسۆخێ زاڕۆڵانێ، ئاواتە جیامەنەکێ و کزی و لارەملیێ زاڕۆڵێوە ئاوارە و دوورە وەتەن و گجاریچ تاتێوە کرێکار جە غەریبینە پەی دەسوەستەی سەرەتاییتەرین بنەماو ژیوای: ( هەوەڵین حەسرەتێ زاڕۆڵەییم/  زەرد زەرد نیگام).  وەشەویسی ئاو و خاکی و نیشتمانی، دماو ئی گردە نەدامەتیا و ڕۆح قلیشیای و زەین پژگیایە، بێ ڕەحمی گەردوونی، کۆڵەبەسوو ئاوارەیی کۆڵێشەوە نرکەش مەی، دەی، دەی، کەی نەجاتم بۆ.  بەڵام ساتێ جە یادوو وەتەنینە پەرتەواز و دوور مەگنۆوە، حەرچند خاکەکەش بە مێڵە مەرزی و سیمی خاڵداری و قمبەلێ و... پەڕچین کریان ئیسەیچش سەر بۆ، تەنافەنە سەرگنۆ، تا بوەو سیماو وەتەنی بنچینەو لووتێش سۆڵیۆوە. بەڵام دەخیلێ دەروونیش هەمان ڕۆحی سەرکەشوو وەتەنین و پەی وێش ئی گردە زوڵمەیە، هونەری کەرۆ: ( ئیسەیچ وەرم بە کەشێوە سەرەچەرمەی و هیلاک/ دەگێوە شەکەتێ/ کێ بە مێڵە مەرزیێ چەمێش ڕەژیێنێ) ، وینۆ.
هەنگامێش ویەردەنە و پایێش ئیسە و سەردەمەنە، دامگاو شەودەسو ئاسۆگایش دماڕۆنە. شاعێرێ پەی گردوو وەخت و کاتەکا، هەیکەلێ وردی و تاپۆیە بە نامێ ئێنسانی، بەڵام ڕۆحێوە بەرز پیسە (تەختووسانی)، هەناسێوە فێنک مجیان دەشتەو وەشەویسی مێژوویرە، گەرەکشا بە ئەژمار کەردەی نمادە تاریخیەکا، وێش بەسۆوە بە کەون ئارای و ویەردێوە فرە دووری و ڕەسەنیوە. مل بەرزا بە مێژوویە دەوڵەمەندی، پەوکای ماچۆ: من زاڕۆڵەو هیزی و ئیسەی نیەنا، ویەردەم هەن، پەڕا جە شانازی و فەخری و دەسکەوتی: (چند پیرتەرەنا جە زامەکاو شەیتانی) (جە سیاوچەمانەو پیرشالیاری نەیاوانێنە).  مێژوو ویەردەو  وێش بەرۆوە پەی وەڵێ ئا کاتەیە شەیتان جە لاو خۆدایوە نەفرەتش وەنە کریا. جە ئایینی کۆن جە مەحاڵوو هەورامانینە دەس مەکێشۆ و بە دڵ و ڕۆح ئینا چەنی ئا بەشە مێژوویە: ( لا چەمێ وزوو لا/ بێقەراوێێوە یارسانیم).
حەر لێوەنە دەس ماشنی و چنگێ شانی،  دەوڵەمەندی خێرەدی و ویروو سەردەمی پەوشەوە چکۆ. چۆڕەش مێ جە وەرەتاوو دما ڕۆی. وەشەویسی هونەری و مۆسیقای، چندین بنێنە پەنا بەرۆ ئەو ئا شاسوارە گۆرانی واچا: (مامۆسا عوسمانی)، (مامۆسا حەمەحسەینی)، بەڕەحمەتی (جەمیل نەوسوودی). 
حەر وەختێ خەم و پەژارە گێرۆشەرە، پەی سواقدای ڕۆحیش، مۆسیقا کەرو بە مەڵهەم، تا قڵێشیای ژیوایش پەترۆک بەسۆ، سێبەرەو سیاوچەمانەینە، قەدپاڵوو نۆتێ ئاوازی و لەحنێ ئاخ لەیلینە،  نانەڕەقەو هەژاریش چقنۆ سەرچەمەو گۆرانیەوەرە، با ڕۆحی شەکەتش ئارام گێرۆ و هێمن بۆوە: ( تاوێ بە زڕەو دەفێ حاڵم پەنە مێ)  (دەنگەکەو حەمەحسەینی).
شاعێر ئەننە قووڵ بنجەو مۆسیقاینە بار و بنەش وستەن، شکۆ و گەورەیی سیاوچەمانەی بەرز لەیەکدایش پەی کەرۆ، جە وێش شکە مەبەرۆ مانا و مەزموونوو ئی مۆسیقایە تاوۆ ڕێزەشۆر و تەتەڵێ، نەخت بەیان کەرۆ، مۆسیقا پێسە ویرێوە سەردەمیانەی فراتەر جە ئاوازی و گۆرانیێ، ساتێوە چەنیش ویارای، کەوتەی دلێ بەحریش، بە فەخر زانۆ. کەرۆش بە بنەمایە پەی هەڵمەتەو ڕۆشنویری و بەردەی سەروو ئاستوو ژیوای و سەیایۆ پاڵوو هاواریشەنە.  پەوکای ماچۆ: ( تاتەم نەبۆ، کەس جە گۆرانێوە شەکەتێ مەیاوۆنە). ( گۆرانیەنە بنیەم/ بە عوسمانەیچ نەواچیێ بۆ).  هەمڕایی و تێکەڵی شاعێری چەنی ئێش و ئازارەکاو گەلەکەیش، بەستێوە تایبەت و وەرچەما، کێ دەروون و ڕۆحوو شاعێری جە گرد کات و ساتێنە، ڕەنج و نەدامەتیەکاو گلێرگایش مشناسۆ، وانۆشاوە، پەیجۆرکارا، ئا نەدامەتیێ پێسە ژینۆساید و گلێرگاکوشتەی وەرچەمێ و بەرکەوتێنێ، مارۆشاوە یاد، بە نفرەت و توڕەیوە چلۆسکەو یاد کەردەیشا هۆرخزنۆ، جە بکەر و سەبەبکاو زاڵمێ ئی تراژیدیاوە بە قینیەوە، نەفرەتشا کەرۆ.( بارەگاو زامە سوورەکاو تاریخیەنە شۆڕمێوە)/ ( خەریکا سورەتەو ئەنفالی ویروو پیرە قورئانەکەو باخە کۆنی بەرۆوە) / ( ... ئۆگرە سەڵمانی...)  شاعێر بە نامێ (ئۆگرەسەلمان)ی، بە شێوەی نا ڕاسەوخۆ فەزاو کینایە و مەجازینە، ئی تراژیدیە مارۆوە ویر و یادوو وانەری، تا خاستەر تاوابۆش گلێرگا کوژیایەکا پەی وانەری شەرحە و بەیان کەرۆ. 
باوەڕی جەوهەری و زاتی بە فرە ڕەنگی و پازێڵ بیەی، ڕەنگینی گلێرگای، دووری جە زاڵبیەی یەکدەنگی و یەک هەناسەی دلێ گلێرگاینە، حەر پاسە حورمەتی تایبەت پەی دەنگی وەرانوەری و ئا نەفەسێ ڕەنگە چەنی تۆ نەبۆ، بەڵام تاوی بشناسیش و چەنیش ئێرتێبات و تێکەڵی کەری. ئینە یانێ ڕەسالەتوو ئێنسانوو ئارۆی. ( هانێوە بە هەزار ڕەنگێ لاونمێ/ گۆرانیێ/ بە هەزار دەنگێ واچمێ). 
ئیماژ و تەسویرێ تازێ، دیارا یۆ جە خاڵە ددان پۆرەنیایەکاو، شاعێری سەرکەوتەی ئینەن: تەسویر و وێنێ تازێ خەلقێ کەرۆ. لاچەمیەوە دیای تازەی پەی ژیوای و ڕەوتوو ڕوانەو زێندەگی، خەلاقیەت و تازەگەری و نەوگەراییش پەوە دیار بۆ. (وارانێوە یاخی هەلاهەلا...) ( ... سڕێچ لچێوەنە ترەکا). بازی کەردەی بە کەلیما و جە زوانوو ئارۆینە بە تایبەت جە شێعرەنە، خاڵێوە سەرکەوتێ و ڕەوایەنە، مافوو وێش پەنە دریان. ئینە نیشانێ دەوڵەمەندی زوانی و خزیێنەی نەختوو وشەدانوو شاعێری گوزارش کەرۆ. جە باری مۆسیقایی و ڕیتمیچەرە تاوۆ پەی وێش سیمایە جیاواز و پیرۆز مجۆرە زەینوو وانەری. ( سەبووری خەموو گوناحێوە گوناحی دۆوە)/ ( باوەشێ گوناحێ گێرینە باوەشی). 
ڕەنگە دماو ئی دوە ڕەستەیە، ڕێستەی و نویستەی چی بارەوە خەسار و  سەرە ئێشنای بۆ. 
دەسوەش پەی هەڵمەتەو شاعێری بەرزە ویری. خەرمانوو خامەیت خەماوی نەبۆ، هازاویتەر بەینە مەیدان.