میدیای ناوخۆیی و ئەرکی پاراستنی سامانە سروشتییەکان*

لەگەڵ کۆتایی ڕۆژانی باراناوی بەهار و سەرەتای هاوین و گەرما، شاهیدی ڕووداوە تاڵەکانی ئاگرکەوتنەوە لە لەوەڕگە و دەشتە کشتوکاڵییەکان دەبین. ئەو ڕووداوانەی کە کاریگەری وێرانکەر لەسەر ژیان و موڵکی دانیشتوانی ئەم خاکە بەجێدەهێڵن.

ڕەنگە زۆرێک لە ئێمە، ئەو ڕووداوە ئاگرینانەمان لە بیر بێت کە ئێمە یان دەوروبەرمان سەرچاوە و هۆکاری ڕوودانی بووین، کە وەک کابووس لە بیر بێت کە بە دوای هۆکارێک یان ڕێگایەک دەگەڕێین بۆ ڕێگری کردن لە ڕوودانی ئەم جۆرە ڕووداوانە که لە دڵی سروشتدایە. چوونکە لەم دۆخەدا، دار و چەندین ئاژەڵ و بوونەوەر کە لە ناوچەی ڕووداوەکەدا دەژین، زیانیان پێدەگات یان لەناو دەچن، ئێمەش ناتوانین قەرەبووی ئەو جۆرە ڕووداوانە بکەین. بەڵام ئەوەی کە دەبێت بیڵێم ئەوەیە کە ڕووداوە چاوەڕواننەکراوەکان لە دڵی سروشت و ژینگەدا حاشا هەڵنەگرن و پێویستە بە دوای چارەسەری و ڕێگری کردن لەو کارەساتانە بین و هەوڵبدەین ژمارەی زیانەکانی ئەو جۆرە ڕووداوانە بۆ کەمترین ئاست کەم بکەینەوە.

پەرەپێدان و بەدامەزراوەیی کردنی کولتوری پاراستنی ژینگە لە کۆمەڵگادا، بەدی نایەت و ئەم گرنگییە پێویستی بە پەروەردە و ڕاهێنانی هێزەکان هەیە تا وەک باڵوێزی سامانە سروشتی و ژینگەیییەکان بە کۆمەڵگە بناسرێن. لەم بۆشایییە کورتەدا ئاماژە بە کۆمەڵێک چارەسەر بۆ پەرەپێدانی ژێرخانی ئەم بابەتە دەکەم.
۱- ئەنجامدانی وۆرک شۆپی پەروەردەیی لە نێوان ئەندامانی کۆمەڵگادا.
۲- گرنگی دانی زیاتری سیستمی پەروەردەی وڵات بە بواری ژینگە، بە دابین کردنی پرۆگرامی پەروەردەیی لەو بووارەدا وەک یەکەی خوێندن لە سەرجەم ئاستە پەروەردەیییەکان.
۳- سوود وەرگرتن لە تواناکانی کۆمەڵە و ڕێکخراوە مەدەنییەکان بە مەبەستی «بەدامەزراوەیی کردنی کولتوری پاراستنی ژینگە»ی سامانی نیشتمانی.
۴- دابین کردنی کەرەستەی پێشکەوتوو و سەردەمیانە لە ناوچە ڕووبەڕووبوونەوەی ڕووداوەکان و لابردنی ئاستەنگ و کێشەکانی بەردەم چالاکییەکانی ژینگەیی و دەمودەزگاکانی بەشی ئاوەدانی ژینگەیی لە سەرتاسەری وڵاتدا، کە ڕۆڵێکی بەرچاو دەگێڕن لە کولتوری پاراستنی سروشتدا.
۵- بەکارهێنانی هێزی شارەزا و چالاک لە بواری ژینگەدا بە دابین کردنی چارەسەری بنەڕەتی و بنەڕەتی لە بابەتی بەدامەزراوەیی کردنی کولتووری پاراستنی ژینگە لە کۆمەڵگەدا.
ئەوەی لەم ڕووەوە گرینگە پرسی پەروەردە و زانیارییە، هەروەها پێویستە توانای ڕاگەیاندن بۆ بەدیهێنانی ئەمە بەکار بهێنرێت، چوون میدیا ڕۆڵێکی بەرچاویان هەیە لە پرسی پەروەردە و زانیاریدا و دەتوانێت بە کاری کولتووری لەم بووارەدا ڕۆڵێکی گرینگ لە ئەستۆ بگرێت.
لەم بوارشدا میدیا ڕۆڵی چاودێری گشتی دەگێڕێت و دەتوانێت ڕۆڵێکی بەرچاوی هەبێت لە ڕێکخستن و داڕشتنی هەڵمەت و بەرنامە داڕەشتن بۆ ئەندامانی کۆمەڵگا.
بۆیە پێویستە زیاتر لە توانای میدیای ڕەسەن و ناوخۆیی بۆ ڕاگەیاندنی هۆشداری و دابین کردنی پێویست لە بابەتی خۆپاراستن لە ئاگرکەوتنەوە لەو شوێنە سەخت و ئاستەنگانەوە بە کەمترین تێکچوونی سامانه سروشتییه نیشتمانییەکانمان بپارێزین و ئەم سامان نیشتمانییە بقۆزینەوە بۆ نەوەی داهاتوو.

بە هیوای ئەو ڕۆژەی کە کولتوری پاراستنی سروشت لە دڵی کۆمەڵگاکەماندا بەدامەزراوەیی بکرێت و کەمترین ڕووداوی ئاگرکەوتنەوە لە لەوەڕگە و دارستانەکاندا ببینین. بە هیوای ئەو ڕۆژە.

*فەردین کەمانگەر_ڕۆژنامه‌نووس
 

News Code 223673

Tags

Your Comment

You are replying to: .
captcha