کوردپرێس:

ڕۆژی یەکشەممە 2-9-2018، حەیدەر عەبادی، سەرۆکوەزیرانی عێراق لە دیدارێکی هاوبەشی رووداو و چەند دەزگایێکی میدیاییدا وەڵامی چەند پرسیارێکی سەبارەت بە پێکهێنانی حکوومەتی داهاتووی عێراق و داواکارییەکانی کورد و سوننە لە پەرلەمانی عێراق دایەوە.

حەیدەر عەبادی، سەرۆکوەزیرانی عێراق بە تۆڕی میدیاییی رووداوی راگەیاند: "بەشێک لە داواکارییەکانی کورد و سوننە قابیلی قبوڵن و دواکارییەکانیش دەکەونە دوای پێکهێنانی حکومەت. ئامادەشین گفتوگۆ لەسەر ئیدارەدان، ئەمنییەت و نەوت بکەین". دەشڵێت: "گەورەترین کوتلەی پەرلەمانی پێکهێندراوە".

سەرۆکوەزیرانی عێراق لەبارەی دۆخی کەرکووک و گەڕانەوەی ئاوارەکان دەڵێت، هیچ حیزبێک ناچارنەکراوە کەرکووک بەجێبهێڵێت، هەندێک لایەن خۆیان بایکۆتی کەرکووکیان کردووە و ناشبێت گەڕانەوەی ئاوارەکان بە سیاسیی بکرێت، ئەوەی لە خورماتووش روویدا تاوانێکی گەورەبوو.

سەبارەت بە دوورخستنەوەی فالح فەیاز، سەرۆکوەزیرانی عێراق گوتی: "دوورخستنەوەی فەیاز ئاساییە، چونکە کاری حیزبی تێکەڵ بەکاری حکومەت کردبوو". دەشڵێت: "من سوورنیم بۆ ئەوەی ببمەوە بە سەرۆکوەزیران و دەمانەوێت لە عێراق ئۆپۆزیسیۆنی راستەقینە هەبێت".

دەقی پرسیارەکانی رووداو و وەڵامدانەوەی حەیدەر عەبادی

رووداو: دکتۆر حەیدەر عەبادی، دڵدار هەرکیم لە تۆڕی میدیایی رووداو، چۆن لە هەڵوێستی لایەنە کوردییەکان دەڕوانی، کە تاوەکو ئێستا بەمەبەستی پێکهێنانی گەورەترین فراکسیۆن نەچوونەتە پاڵ هیچ کام لە میحوەرەکان، هەروەها قسەتان لەبارەی دانووستاندن نەکردن لەگەڵ لایەنە کوردییەکان لەبارەی کەرکووکەوە چییە، کە لایەنە کوردییەکانی نیگەران کردووە، ئایا مەبەستان لە ئەنجام نەدانی دانووستاندن چیبووە لەبارەی کەرکووکەوە ؟ ئایا رازین لەسەر دەستبەسەرداگرتنی بارەگای هەندێک لە پارتەکان و گۆڕینی بەڕێوەبەر و سەرۆک بەشە کوردەکان لە فەرمانگەکانی کەرکووک؟

حەیدەر عەبادی: سەبارەت بەهەڵوێستی پارتە کوردییەکان، مافی خۆیانە هەر هەڵویستێک وەربگرن، لەگەڵ ئەو لایەن و ئەو لایەنە بن، بەڵام ئەوان تێڕوانینی خۆیان هەیە و تاوەکو ئێستا چاوڕێ دەکەن، تەنانەت ئەگەر بڕیاربدەن، بێنەپاڵ ئەو کوتلە پێنیانوایە ئەمە گەورەترین فراکسیۆنە یان فراکسیۆنی دیکە، یاخود بێنە نێو بابەتی پێکهێنانی گەورەترین فراکسیۆن، بەو پێیەی ئەرکی گەورەترین فراکسیۆن دیاریکردنی سەرۆکوەزیرانە، یاخود کاندیدکردنی سەرۆکایەتی وەزیرانە.

لە کۆتاییدا ئەوان هاوبەشن لەو وڵاتەدا، بە راشکاوانە گەورەترین فراکسیۆنی پەرلەمانی هەنگاوی یەکەمە. ئێمە بەرنامەی حکومەتمان هەیە لایەنەکان بەشداری تێدا دەکەن، ئەو کوتلانەشی دەبنە ئۆپۆزیسیۆن مافی خۆیانە، گوێمان لە برایانی کورد بووە، کە نایانەوێت ببنە ئۆپۆزیسیۆن، دەیانەوێت بەشداری لە پێکهانی حکومەتی داهاتوو بکەن، ئێمەش پێشوازی لەمە دەکەین .

بە راشکاوانە من لێدوانی لەم شێوەیەم نەداوە، لە راگەیاندنەکانەوە بینیم، لە تۆڕە کۆمەڵاتییەکان بینیم، من لێدوانی لەم شێوەیەم نەداوە، بەڵام پرسیارکراوە، لەبارەی داواکاری و مەرجەکانی دووبارە گەڕانەوەی دۆخی پێشووی کەرکووک و گەڕانەوەی ناوچە جێناکۆکان بۆ دۆخی جارانی، گوتومە ئەمە نەخراوەتە خشتەی گفتوگۆکانی پێکهێنانی حکومەتدا، هەڵەیە ئەمە بخرێتەڕوو بکرێت، ئەم وتووە، دەتەوێ گفتوگۆی لەسەر بکەن، کێشە نییە گفتوگۆی لەسەربکەن، دەکرێت هەموو شتێک گفتوگۆی لەسەر بکرێت، لەوانەش ناوچە جێناکۆکەکان، کەرکووک، نەوت، دەروازە سنوورییەکان، هێزەکانی پێشمەرگە، بودجەی هەرێم، هەموو ئەمانە گفتوگۆی لەسەر دەکرێت، بەڵام خستنەنێو ئەوەی دۆخی کەرکووک و ناوچە جێناکۆکان بگەڕێتەوە دۆخی پێشوویان ئەمە بابەتی پێکهێنانی حکومەت نییە، ئەمە بابەتی دانوستاندنی نێوان ناوەند و هەرێمە، کە چۆن ئەم ناوچانە بەڕێوەببرێت.

مافی خۆیەتی ئەم ناوچەیە لەلایەن خۆیانەوە بەڕێوەببرێت، تەنانەت پۆلیسی خۆجێی پێیویستە خەڵکی ئەو ناوچانە بن، نوێنەرایەتی ئەو ناوچانە بکەن، ئەمە مافە لە هەموو پارێزگاکان بەم شێوەیەیە، ئەمە مافی ئەو ناوچانەیە، ئامادەین لەوبارەوە هاوکار بین.

دەستبەسەر بارەگا دانەگیراوە، ئەوەی روویداوە بریتییە لەوەی، زۆربەی پارتەکان لە کەرکووک دەرچوون و کەس ئەوانیان ناچارنەکرد، بارەگاکانیان بەجێهێشت، هەندێک یەکسەر گەڕانەوە و بۆ بارەگانیان گەڕانەوە لە نێو شاری کەرکووک، داوایان کرد و گەڕانەوە، هەندێک بایکۆتی کردووە و نەگەڕەواتەوە و رایگەیاندووە کەرکووک ناوچەیەکی داگیرکراوە، تەنانەت بەشداری هەڵبژاردنەکانیش نەکرد لە کەرکووکدا، ئەمە بڕیار ئەوانە، نەک بڕیاری من. کێشەی ئەوەش هەیە لە بنەڕەتە ئەم باڵەخانە و زەویانە هی حکومەتە، ناکۆکی لەسەر ئەم شوێنانە هەیە و یەکلایی نەکراوەتەوە، هیچ ئاراستییەکمان نییە، بۆ ئەوەی دەست بەسەر بارەگان دابگرین ئەمە هەڵەیە، رەنگە هەندێک پارتەکان شوێن و بارەگانی حکومی گرتبێت، لەگەڵ ئەوەش ئەمە پێیوستی بە گفتوگۆ هەیە، پێموانییە ئەمە کێشە بێت، ئەگەر بە راستی ئەو بارەگا و ناوەندە هی پارتەکان بێت و موڵک حیزبی بێت یاخود بەکرێ لە دەوڵەتی گرتبێت، ئەوا پێویستە بۆ بگەڕێتەوە، بەڵام ئەگەر موڵکی دەوڵەت بێت و بەشێوەیەکی نایاسایی دەستی بەسەرداگیرابێت، ئەوا پێویستە بگەڕێتەوە بۆ دەوڵەت.

رووداو: لە خورماتوو دەستبەسەر خانووی هاونشتمانیانی کورد داگیراوە و کۆچیان کرد و ئاوارەبوون هیچ لیژنەیەکی لێکۆڵینەوەمان نەبینی لەگەڵ ئەوانەی ئەو کارەیان ئەنجامداوە، خەڵک دەرکراون و ماڵەکانیان تەقێنراونەوە؟

حەیدەر عەبادی: ئێوە دەزانن خورماتوو لە ژێر کۆنترۆڵی پێشمەرگەدا بوو، پۆلیسی خۆجێی لێبوو، پێشمەرگە بەشێوەیەکی چاوەڕوان نەکراو کشایەوە، ئێمە داوامان کردبوو کە پۆلیسی فیدراڵی بۆی بچێت، بەڵام ئەوان رەتیانکردەوە، لە چرکەساتی کشانەوەی پێشمەرگەدا بۆشایی دروستبوو، بە شەو فەرمانم دەرکرد، هێز بچێتە خورماتوو و کۆنترۆڵی خورماتوو بکەن، کە پێشووی و تۆڵکردنەوەی تێیدا روودابوو، سووتانی هەر خانووێک ئیدانەکراوە، دەستبەرداگرتنی هەر خانووێک کە خاوەنی نەبووە ئیدانە کراوە، رەتکراوەتەوە جا لەلایەن هەر لایەنەوە ئەنجامدرابێت، بۆیە خەڵک دەستگیرکراوە، دواتر هێزی بەرپەرچدانەوەی خێرا رەوانە کرا، خەڵك دەستگیرکراوەو، تاوان ئەنجامدراوە، ئەمانە سەر بە لایەن و مەزهەب نەبوون ،ئەوانە پەلاماری و دەستدرێژیان کردووە نە ئایین و نە مەزهەبەکەی لەگەڵیدا نەبووە، بۆیە تاوانی رێکخراو ئەنجامدراوە تەنیا هەوڵیداوە دەست بەر موڵک و ماڵ دابگرێت، هەندێکیان زیندانیکران، سوپاس بۆخوا دۆخەکە گەڕاوەتەوە، هاووڵاتیان دەگەڕێنەوە ناوچەکانیان، کۆچپێکردنی هاووڵاتیان لە ماڵەکانیان تاوانە، گۆڕانکاری دیموگرافی ناوچەکان تاوانە، پێیرازی نابین، ئەوە دەبین پشتیوان بەخوا هەموو شتێک بۆ دۆخی ئاسایی خۆی دەگەڕێتەوە.