بەپێی هەواڵی کوردپرێس، مەسعوود بارزانی لە گوتارێکدا لە پێنجەمین کۆنفرانسی زانستیی نێودەوڵەتی دەربارەی جینۆسایدی گەلی کورد گوتارێکی پێشکەش کرد و رایگەیاند: "دۆخێک بێتە پێش کە دەستوور وەکو ئەوەی نووسراوە دادوەر بێ لەنێوان هەرێمی کوردستان و عێراق، لەنێوان هەر هاووڵاتییەک و حکوومەتیش.
لە بەشێکی قسەکانی دا لەبارەی هەڵبژاردن و خولی داهاتووی پەرلەمانی عێراق بارزانی رایگەیاند: هیواخوازم ئەو هەڵبژاردنەی لەپێشە بۆ عێراق، ئیدی دۆخێکی سەلامەتتر و تەندروستتر بێنێتە پێش، دۆخێک بێتە پێش کە ئەو دەستوورەی هەیە ببێتە نێوبژیوان، لەنێوان هەولێر و بەغدا، لەنێوان هەر هاووڵاتییەک و حکوومەتیش، ئەگەر دەستوور نێوبژیوان ببێت، ئێمە هیچ کێشەمان نابێ، بەڵام ئەگەر میزاجی شەخسی بڕیار بدات، کێشەکان بەردەوام دەبن و گەورەتریش دەبن.
مەسعوود بارزانی هەروەها دەڵێت: جێگەی داخە، ئەوەی ئێمە دەیبینین هێشتا هەندێک ماون، لەژێر کاریگەری ئەو فەرهەنگەدان کوردی پێ ئەنفالکرا، نابێ ئەو فەرهەنگە لە عێراق بمێنێت.
سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستان لە گوتارەکەیدا لەبارەی ئەنفال و جینۆسایدی کورد رایگەیاند: لەسەدەی ڕابردوو، بە بەرنامە بۆ داڕێژراو جینۆسایدی کورد دەستیپێکرد، لە ۱۹۷۵ تاوەکو ۱۹۸۰ کوردی فەیلی جینۆساید کران، بەپێی ئەو زانیارییانەی هەن، جگە لە دەرکردنی هەزاران خانەوادەی فەیلی کە سەتان ساڵ بوو لە عێراق دەژیان، لەگەڵ تاڵانکردنی سەروەت و ماڵیان، ۱۲ هەزار گەنجی کوردی فەیلی لە تەمەنی ۱۸ ساڵی تاوەکو ۳۰ ساڵی بێسەروشوێن کران.
بارزانی هەروەها دەڵێ: "ئەوەی بۆ ئێمە دەرکەوت و زانیمان، ژمارەیەکی زۆر گەنجی فەیلی و بارزانیشیان بردبوو بۆ عەکاشات و قائیم و لەوێ چەکی کیمیاییان لەسەر تاقیکرابووەوە".
مەسعوود بارزانی باسی ئەنفالی بارزانییەکان و قۆناخەکانی دیکەی ئەنفال و کیمیابارانی هەڵەبجە و جینۆسایدی کوردانی ئێزدی کرد و رایگەیاند: "ئەوانە هەمووی نیشانەی ئەوەن چ زوڵم و ستەم لە کورد کراوە، چ قوربانییەکی داوە بۆ ئەو دەستەکەی بەدەستهاتووە.
بارزانی دەڵێ: ئەو تاوانانە ئەوەندە گەورەن، قەت لەبیرناکرێن، بەڵام تۆ وەرە گەورەیی ئەو میللەتە ببینە، نەچوون بەرەو تۆڵەکردنەوە بەتایبەت کاتی راپەڕینی ۱۹۹۱، دوو فەیلەقی سوپای عێراق کەوتە دەست پێشمەرگە و خەڵکی کوردستان و جەماوەر، یەک سەربازی عێراقیش نەکوژرا و سووکایەتی پێنەکرا، هەر ئەو سەربازانەی ۴۵۰۰ گوندی ئێمەیان تەخت کرد، ئەوانەی ئێمەیان ئەنفال کرد.
سەرۆکی پارتی رووی لە کەسوکاری شەهیدان و ئەنفالکراوان کرد و گوتی: "راستە ئێمە ئازیز و خۆشەویستانمان لەدەستدان، بەڵام ئەوان بە سەربەرزییەوە رۆیشتن و گەیشتنە مەرتەبەی شەهادەت، بەڵام ئەوانەی ئەو تاوانانەیان کرد بە رووڕەشی و شەرمەزارییەوە ڕۆیشتن.
بارزانی تۆڵەنەکردنەوەی گەلی کورد لەوانەی ئەنفال و جینۆسایدیان کرد بە وانە دادەنێ و دەڵێ: گەلی کورد ئەو دەرسەی پێشانی من و هەموو جیهان دا، بەداخەوە قیمەت و قەدری ئەو هەڵوێستە هێشتا نازانرێت، باسی ئاشتەوایی دەکەن بۆ ئەم وڵات و ئەو وڵات، بەڵام ئەوەی لە کوردستان روویداوە لە هیچ وڵاتێکی جیهان نەبووە.
سەرۆکی پارتی هەروەها دەڵێ: "گرنگ ئەوەیە نەوەی داهاتوو بزانێ، چی بەسەر ئەو میللەتەدا هاتووە، بزانن ئەو ئازادییەی بەدەستهاتووە بە چ قیمەتێک بەدەستهاتووە، منەتی هیچ کەسێک نییە و کەس خێری پێنەکردووین".
ناوبراو ڕاشیگەیاند: "لە هەمووی گرنگتر ئەوەیە جارێکی دیکە ئەو تاوانانە دووبارە نەبنەوە، زەمانەت هەبێ ئەو تاوانانە نە لە کوردستان نە لەهیچ شوێنێکی دیکە دووبارە نەبنەوە، خەڵکی بێ گوناح چۆن بەمشێوەیە شەهید دەکرێن؟".
بارزانی باسی ئیرادەی گەلی کورد دەکات و دەڵێ: "ئەوە راستییەکی پێشانداین، کاتێک میللەتێک خۆراگربێ و ئیرادەی هەبێ، هەر سەردەکەوێت، لە مێژوودا نەبووە دیکتاتۆر نەبووە سەرکەون، هەمووجار سەرشۆڕ بوون".
سەرۆکی پارتی کەسوکاری ئەنفالکراوان دەکات و دەڵێ: "ئێوە تاقانە نین، سیمبولی بەرخودان و شەرەفی میللەتێکن، ئازیزی هەموو ماڵێکی کورد و کوردستانن، خۆشەویستی هەموو کەسێکی خاوەن ویژدانن لە جیهاندا، هەموو کەس کەسوکاری ئێوەن و ئێوەش کەسوکاری ئێمەن".
ناوبڕاو هەروەها داوای قەرەبووکردنەوەی کەسوکاری ئەنفالکراوان دەکات و دەڵێ: "ئەو قەرەبووە مەعنەوییە، چونکە ئەو خوێنەی ئەو کەسانە هیچ شتێک جێگەی ناگرێتەوە، ئەرکی حکوومەتی هەرێمی کوردستانیشە بەردەوام داکۆکی لە مافی ئەو کەسانە بکات".
بارزانی دەڵێ: "بڕیاری بەجینۆسایدناساندی تاوانەکان دژی کورد لە پەرلەمان کاری پێنەکراوە". هەروەها داوا لە پەرلەمانی وڵاتانیش دەکات بڕیار بدەن و ئەنفالی کورد بە جینۆساید بناسێنن، حکوومەتی عێراقیش لەو پرسەدا هاوکار بێ.
Your Comment