از بسیاری جهات، استقلال گامی منطقی برای آینده پنج میلیون کرد عراق است که پس از جنگ خلیج در سال 1991تاکنون، قلمرو نیمه خودمختار خود را مشخص کرده اند. اکنون که نیروهای نظامی کردها نقشی محوری در کمک به شکست داعش ایفا کرده اند، این همه پرسی را که مدت ها انتظار آن را کشیده اند حق خود می دانند.

کردستان عراق به منطقه ای نسبتا آرام مبدل شده است. کردستان شانس این را داشته است که دارای منابع نفت و گازی باشد که دروازه های تجارت با ترکیه و ایران را به روی آن گشوده است و درآمد لازم را با خود به همراه آورده است. پس از تهاجم آمریکا در سال 2003، واشنگتن با همکاری عراق به تدوین قانون اساسی پرداخت که وضعیت نیمه مختار کردستان را تضمین می کرد.

مشکلاتی جدی نیز وجود دارد. دو خانواده ی بارزانی و طالبانی کنترل سیاسی را به عهده دارند؛ فساد شایع است. به دلیل درگیری سیاسی داخلی، پارلمان کردستان عراق از اکتبر 2015 تاکنون تشکیل نشده است؛ مسعود بارزانی، رئیس اقلیم، چهار سال پس از پایان دوره ریاست خود همچنان در مقام ریاست باقی مانده است. کاهش قیمت نفت و اختلافات با دولت مرکزی عراق، دولت کردستان را بدهکار کرده است. مقامات کرد به تبعیض علیه اقلیت ها متهم هستند. آیا در صورتی که عراق و کشورهای همسایه با این ایده مخالفت کنند، کردستان می تواند به کشوری مستقل تبدیل شود ؟

کردها از پایان جنگ جهانی اول تا کنون به دنبال یک کشور مستقل بوده اند. در حالی که قانون اساسی نقش آنها را در دولت فدرال و خودمختاری منطقه ای آنان تضمین می کند، کردها بر این باور نیستند که اکثریت شیعه با آنها به طور عادلانه رفتار کرده باشند. اما این همه پرسی تنش ها را تشدید می کند و ثبات عراق را مشکل تر می سازد و مانع تمرکز ایالات متحده، عراق و شرکای آنان بر شکست داعش و بازسازی عراق می شود.

معاون نخست وزیر ترکیه اخیرا هشدار داد که این رأی گیری در عراق «به بی ثباتی کمک خواهد کرد». نخست وزیر عراق گفت که این رأی گیری «غیر قانونی» خواهد بود زیرا بر طبق قانون اساسی با تعهدات کردستان به عنوان بخشی از دولت فدرال عراق مغایرت دارد. یکی از دلایل این امر ان است که مرزهای این همه پرسی شامل کرکوک، منطقۀ نفت خیزی است که کردها کنترل آن را در دست دارند.

آمریکایی ها و اروپایی ها از کردها خواسته اند تا رأی گیری را تا بعد از انتخابات سال آینده عراق به تعویق بیاندازند. اقای بارزانی در پاسخ به منتقدان اطمینان داد که این رأی گیری سریعا به استقلال نمی انجامد، بلکه مذاکراتی طولانی با بغداد را بر سر جدایی در پی خواهد داشت. در این مقطع زمانی، به تأخیر انداختن این همه پرسی گزینه ی بهتری است. جدایی کردها خطرساز است؛ بدون آمادگی لازم، این مسئله اقلیت سنی عراق را که پیش از این نیز از سوی اکثریت شیعه طرد شده و به دام افراط گرایان سنی مانند گروه داعش افتاده اند، بیشتر به حاشیه خواهد راند.

روز یکشنبه، یک مقام کرد به رویترز گفت که ممکن است کردها در ازای امتیازاتی که از جانب بغداد دریافت می کنند، رأی گیری را به تعویق بیاندازند.

خودمختاری هدفی قابل درک است. اما رأی دادن به استقلال به تنهایی تضمین کننده ی این نیست که هر حکومتی شکل بگیرد به طور منصفانه یا به خوبی حکومت خواهد کرد. اگر رهبران آنها برای کسب اطمینان از فعالیت نهادهای دموکراتیک کردستان، وجود اقتصادی قدرتمند و حمایت عراق و سایر کشورها به شدت تلاش نکنند، این استقلال برای مردم کرد منفعت زیادی به همراه نخواهد داشت.

منبع: نیویورک تایمز

ترجمه: خبرگزاری کردپرس-سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101