شیکاریی نیشانەناسانەی وێنەیێک/  بەختیار سەجادی

بەشی فەرهەنگ و هونەر- سەرۆکی بەشی کوردیی کۆلیژی ئەدەب لە زانکۆی کوردستان یادداشتێکی لە سەر وێنەیێکی پیرەمێرد و گۆران و فایەق بێکەس نووسیوە و خوێندنەوەیێکی نیشانەناسانەی بۆ وێنەکە کردووە و پێوەندیی وێنەکە و شێعری ئەو سێ شاعیرەی باس کردووە.

کوردپرێس:

پیرەمێرد، گۆران و فایق بێکەس لەم وێنەیەدا دەرکەوتوون. ڕێککەوتی گرتنی وێنەکە ڕوون نییە، بەڵام وێدەچێ لە سەروبەندی شەڕی دووەمی جیهانیدا و لە سلێمانی گیرابێت. فایق بێکەس لێرەدا دوگمەی قاتەکەی نەبەستووە و یەخەی کراسەکەشی پەرش و بڵاوە و دەستیشی لە پشتەوەیە، کەچی گۆران بە پێی ئەو ئەتیکێتەی ئیمڕۆژەیش باوە دوگمەی قاتەکەی هەڵپێکاوە و یەخەی کراسەکەی ڕێکوپێکە و بۆینباخەکەشی بە قورس و قایمی بەستووە و کڵاوی توێژی ڕۆشنبیرانی ئەو سەردەمەی لەسەردایە.

لە شیعردا، بەڵام، فایق بێکەس و گۆران پێچەوانەی ئەم ڕوخسارەی ناو وێنەکە دەرکەوتن. فایق بێکەس لە ژێر کاریگەریی مۆدێرنیتەدا بوو بەڵام مۆدێرنیست نەبوو، واتە ڕاستە باسی پێشکەوتن و خۆپارێزی لە خورافە و نەزانین دەکات بەڵام لە ڕووی شێواز و بە تایبەت فۆرمی شیعرییەوە بە شاعیرێکی نوێخواز داناندرێ، کەچی گۆران یەکێکە لە پێشەنگەکانی مۆدێرنیزم لە سەرجەم وێژەی کوردیدا. فایق بێکەس لە ڕواڵەتدا سەرکەش دیارە و کەچی کۆی شیعرەکانی بەندن بە سەروا و پاش‌سەرواوە و قاڵبە شیعرییەکانیشی دیلی سونەت و نەریتی شیعریی پێش خۆی بوون. گۆران دوگمەکانی هەڵپێکاوە و قات و کراسەکەشی داخستووە، ئەمەش بە هۆی ڕەچاوکردنی ئێپیستمەی گوتاری فەرهەنگیی ئەو توێژەی گرێدراویەتی، کەچی لە شیعردا وازی لە عەرووز و قاڵبی سونەتی و شێوازی کلاسیکی هێنا. گۆران بڕیاری دابوو شۆڕشەکە لە دەقدا هەڵبگرسێنێ، ئەگینا سەرکەشی لە قسە و هەڵسوکەوتدا زۆریش سەخت نییە.

فرەپاتی و ڕێژەی وشەی عەرەبی و فارسی لە شیعری فایق بێکەس‌دا بە بەراورد لەگەڵ بەرهەمی گۆران زۆر زیاترە. شیعری فایق بێکەس بە بەراورد لەگەڵ گۆران و بێجگە لە شیعره ئایدیۆلۆجیکەکانی، زیاتر هەڵگری دروشم و ئامۆژگارییە. بەشێکی زۆری شیعرەکانی فایق بێکەس دەچنە خانەی ئەدەبی فێرکارانەی ڕاستەوخۆوە، کەچی گۆران بایەخی دەدایە سەربەستیی شیعر بە دوور لە پەراوێزی شیعر. جوانیناسی ئەو دەڤەرەیە لە شیعری گۆراندا زۆر زیاتر لە هاوچەرخەکانی بەدیار دەکەوێت، کەچی نموونەی بەرهەمی فایق بێکەس لە شیعری کوردیی ناوەڕاستی سەدەی بیستەمدا زۆر بوون. گۆران لە دەرەوەڕا دەهاتە نێو تەنراوەی دەقەوە و لەوێ دەمایەوە، بەڵام فایق بێکەس لە دەقەوە بۆ پەراوێزی دەق لە جووڵەدا بوو. گۆران کەمینە بوو، ئێستا لووتکەیە؛ فایق بێکەس هەر هەمانە.

لێرەدا پێویستە دوو خاڵی تر بدرکێنین. یەکەم، لایەنگریی پیرەمێرد لە لاوەکانی ئەو سەردەمە سەرنجڕاکێشە و پشتیوانیی پیرەمێرد بۆ هەوڵە نوێخوازانەکان جێگای وردبوونەوەی زیاترە. دووەم، کامیان زیاتر لە باوکی شێرکۆ بێکەس ئەچێ؟

*لە لاپەڕەی تایبەتی دوکتور سەجادی وەرگیراوە

News Code 157271

Your Comment

You are replying to: .
captcha